Działalność:
Po roku 1795, gdy Polska została wymazana z mapy Europy, zajął się działalnością na rzecz rozwoju gospodarczego kraju oraz pracą naukową. W dniach 3-22 sierpnia 1805 r. odbywa wyprawę naukową w Tatry i rozpoczyna pisanie dzieła „O ziemiorództwie Karpatów i innych gór i równin Polski”. Od 16 października 1808 r. był prezesem Towarzystwa Przyjaciół Nauk, które istniało w Warszawie od 16 listopada 1800 r. Na tym stanowisku Staszic działał aż do śmierci. W latach 1807-15 był członkiem Izby Edukacyjnej i Dyrekcji Edukacji Narodowej Księstwa Warszawskiego. Później został członkiem Towarzystwa do Ksiąg Elementarnych. 1807 r. ubiega się o urząd referendarza. Mianowany zostaje nim przez Fryderyka Augusta w listopadzie 1808 r. W 1815 roku staje się członkiem Komisji Rządowej Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Królestwa, gdzie zajmował się sprawami organizacji szkolnictwa. W 1816 r. był mianowany na dyrektora Wydziału (później Dyrekcji) Przemysłu i Kunsztów w Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji. Urząd ten sprawował do maja 1824 r., kiedy to po konflikcie z Druckim – Lubeckim, na prośbę Staszica car Rosji zdymisjonował go z tego stanowiska. Stanisław Staszic był bardzo ważnym reformatorem szkolnictwa, w 1816 r. założył Szkołę Akademiczno – Górniczą w Kielcach i Instytut Agronomiczny w Marymoncie. W 1816 r. utworzono Królewski Uniwersytet w Warszawie, w którym na czele Rady Głównej stanął ten wielki Polak. Także na wniosek Staszica założona została w Warszawie w 1825 r. Szkoła Przygotowawcza do Instytutu Politechnicznego, która w 1827 r. osiągnęła status wyższej uczelni. Do jednych z największych osiągnięć Staszica należy utworzone w 1816 r. Hrubieszowskie Towarzystwo Rolnicze. Jednakże dopiero w 1811 r. stał się ich prawnym właścicielem. Tereny te miały powierzchnię 6000 hektarów (12000 morgów) i oprócz miasta Hrubieszów znajdowało się tam kilka wiosek. Statut HTR zniósł w tych dobrach pańszczyznę i nadał chłopom prawo własności użytkowanej ziemi, a na własność wspólną przeznaczył lasy, stawy, część gruntów uprawnych oraz młyny, tartak, cegielnie itp. Towarzystwo prowadziło kasę pożyczkową, szpital, organizowało szkoły, udzielało stypendiów itp. HTR było wówczas jedną z najbardziej dojrzałych organizacji przedspółdzielczych w Europie.
Do najwybitniejszych dzieł literackich Stanisława Staszica należą:
•„Uwagi nad życiem Jana Zamoyskiego” (1787),
•„Przestrogi dla Polski” (1790),
• „O ziemiorództwie Karpatów i innych gór i równin Polski” (1815), „Ród ludzki (1819-20). Ponadto przetłumaczył on wiele książek, m.in. „Epoki natury” Buffona. Staszic był w Warszawie postacią bardzo popularną, bohaterem licznych anegdot. Dzięki jego staraniom i hojnie ofiarowanym funduszom wzniesione zostały do dziś istniejące: Pałac Staszica oraz pomniki – Mikołaja Kopernika i ks. Józefa Poniatowskiego; przeznaczył znaczne środki w swym testamencie na rzecz kilku warszawskich szpitali, na wydział lekarski Uniwersytetu Warszawskiego i Instytut Głuchoniemych oraz na budowę dla ubogich Domu Przytułku i Pracy przy ul. Wolskiej. Miarą uznania jego zasług były wysokie godności i zaszczyty, jakimi go obdarzono: w 1816 r. został radcą stanu w Księstwie Warszawskim, w 1824 r. – ministrem Stanu Królestwa Polskiego. W 1815 r. odznaczono go orderem św. Stanisława. W 1824 r. – Orderem Orła Białego. Zmarł 20 stycznia 1826 r., a 24 stycznia odbył się jego pogrzeb, w którym uczestniczyło 14 tysięcy warszawiaków. Jego grób znajduje się przy dawnym kościele klasztornym Ojców Kamedułów na Bielanach. Ciekawostką jest to, że przez niemal cztery lata po śmierci Staszica jego grób był miejscem spotkań warszawskiej młodzieży i członków ruchów patriotycznych .
Oto kilka cytatów samego Stanisława Staszica, które zapisały się w jego publikacjach:
Dobry człowiek woli sam cierpieć niż na cierpienia drugich patrzeć.
Gdy Polacy będą umieć siebie samych cenić w domu, będą ich cenić i za granicą.
Długie doświadczenie naucza, że tylko Polacy są zdolni do rządzenia Polakami.
Ten król jest najnieszczęśliwszy, który prawdy nie słyszał.
Talent jest jak kawałek szlachetnego, ale surowego metalu: dopiero pilna praca go obrobi i wartość mu wielką nada.
Pierwszym obowiązkiem człowieka jest pracować. Tylko przez pracę staje się obywatelem użytecznym.
Wolno zapomnieć o godnościach, ale nigdy o swojej godności.
Naród jest w swoim charakterze dobry, ludzki, a zarazem dzielny. Do swojej ojczyzny nad wszystko przywiązany. (…) gotów dla odzyskania imienia i jestestwa przelać krew i poświęcić wszystkie majątki.
Z samych panów zguba Polaków.
Równość, wolność i własność są najpotrzebniejszym i najprostszym wnioskiem z praw człowieka.
Paść może i Naród wielki; zniszczeć nie może, tylko nikczemny!
Straszydłem jest polityki, nie dobrym rządem, gdzie urzędnik wykonania praw strzegący ma więcej mocy niżeli sam prawodawca.
https://szkolystaszicowskie.pl/
OGÓLNOPOLSKIE SYMPOZJA STASZICOWSKIE (OD 2019 R)
XXX Sympozjum Szkół Staszicowskich
W dniach 2-4 października 2019 r. w Soczewce koło Płocka miało miejsce XXX Ogólnopolskie Sympozjum Szkół Staszicowskich. W tym roku na zjeździe naszą szkołę reprezentowały Oliwia Krakowiak i Martyna Stachura z klasy II LO oraz pani Karolina Ścisłowicz-Pluta.
Celem ogólnopolskich warsztatów jest integracja młodzieży, opiekunów i dyrektorów szkół zrzeszonych w Towarzystwie Szkół Staszicowskich oraz wymiana wiedzy, pomysłów, a także doświadczeń związanych z wykorzystaniem naukowego dorobku naszego patrona. Tegoroczna edycja miała nowatorską formę, ponieważ organizatorzy odeszli od formuły konkursu. Uczestnicy nie rywalizowali, ale współpracowali ze sobą podczas zajęć warsztatowych w zespołach. Uczestniczące w spotkaniu uczennice potwierdzają, że atmosfera wydarzenia była wyjątkowa. Zarówno warsztaty jak i gra terenowa w Gostynińsko-Włocławskim Parku Krajobrazowym przysporzyły młodzieży wiele radości. Nasze uczennice przedstawiły ciekawą prezentację, reklamującą region dorobek naszej placówki.
XXXI Sympozjum Szkół Staszicowskich
XXXI Sympozjum Szkół Staszicowskich, współorganizowane przez ZSP w Stąporkowie, odbyło się w dniach 5-7 października 2022 r. w Sielpi. W wydarzeniu uczestniczyli uczniowie klasy 3 LO, Anna Młodawska i Olga Górecka, wraz z opiekunami. Reprezentanci szkół wzięli udział w grze terenowej, przygotowanej przez zespół naszej Szkoły, przybliżającej tradycje przemysłowe regionu oraz postać Stanisława Staszica. Dzięki zaplanowanym zadaniom sylwetka Patrona została przedstawiona w przystępny dla uczniów sposób. Udało się również zorganizować warsztaty w Zabytkowym Zakładzie Hutniczym w Maleńcu, gdzie uczestnicy mieli okazję zapoznać się z tajnikami pracy zakładu oraz wykonać pamiątkowe ołowiane figurki. Drugi dzień XXXI Sympozjum Szkół Staszicowskich rozpoczęliśmy od uczczenia jubileuszu 35-lecia Towarzystwa Szkół Staszicowskich. Część oficjalna uświetniona została występem artystycznym uczniów naszej Szkoły. Podczas sympozjum wybrano nowy zarząd Towarzystwa: wiceprezesem została pani dyrektor Hanna Rzepka, a członkiem zarządu Karolina Ścisłowicz-Pluta. Spotkanie zainicjowało pięcioletni projekt pod nazwą „Pod znakiem Staszica”.
XXXII Sympozjum Szkół Staszicowskich
W dniach 24-26 maja 2023 r. odbyło się XXXII Sympozjum Szkół Staszicowskich w Kościelcu. Przedstawiciele naszej szkoły: Anna Młodawska, Olga Górecka, Daniel Janus oraz Jakub Majcher uczestniczyli w rozgrywkach sportowych oraz zwiedzaniu miasta. Zorganizowano również żywą lekcję historii w Muzeum byłego niemieckiego Obozu Zagłady w Chełmnie nad Nerem. Podczas sympozjum zaprezentowano wyniki prac zespołów szkolnych nad projektem „Ślady Stanisława Staszica w regionie”. Wydarzenie uświetnił występ artystyczny szkolnego zespołu folklorystycznego. Opiekę nad uczniami sprawowały panie Hanna Rzepka oraz Karolina Ścisłowicz-Pluta.
XXXIII Sympozjum Szkół Staszicowskich
XXXIII Sympozjum Szkół Staszicowskich, współorganizowane przez ZSP w Stąporkowie, odbyło się w dniach 27-29 września 2023 r. w Kielcach. W wydarzeniu uczestniczyły uczennice klasy 2 TL, Wiktoria Kaczmarczyk i Julia Supernat, wraz z opiekunami-Moniką Grabusińską i Karoliną Ścisłowicz-Plutą. Reprezentanci szkół wzięli udział w grze terenowej, przygotowanej przez koło PTTK, działające przy Politechnice Świętokrzyskiej, przybliżającej tradycje przemysłowe regionu oraz postać Stanisława Staszica. Dzięki zaplanowanym zadaniom sylwetka Patrona została przedstawiona w przystępny dla uczniów sposób. W zorganizowanym konkursie plastycznym uczennice naszej szkoły otrzymały wyróżnienie. W listopadzie 2023 r. otwarto siedzibę TSS w szkole, gdzie znalazł się księgozbiór poświęcony Stanisławowi Staszicowi, prace uczniów dotyczące Patrona oraz pamiątki z wcześniejszych sympozjów.
XXXIV Sympozjum Szkół Staszicowskich
W dniach 25-27 września 2024 r. odbyło się XXXIV Sympozjum Szkół Staszicowskich w Grybowie pod hasłem „Staszic jako dobroczyńca”. Szkołę reprezentowały pani Hanna Rzepka oraz uczennica klasy 2 LO Julia Majchrzak. Uczestnicy mieli okazję zwiedzić Muzeum Parafialne, Bazylikę Mniejszą pw. Katarzyny Aleksandryjskiej, Hospicjum im. Chrystusa Króla, Ośrodek Hipoterapii w Stróżach. Była też okazja do integracji i wymiany doświadczeń w Bartniku Sądeckim w Stróżach. W ogłoszonym z okazju spotkania konkursie plastycznym: Staszic jako filantrop oraz logo Towarzystwa Szkół Staszicowskich uczennica klasy 3 LO Julia Chudzik otrzymała wyróżnienie.
Stanisław Wawrzyniec Staszic (1755-1826) zasłynął jednocześnie, jako ksiądz, uczony, filozof, geolog i geograf, filantrop, działacz polityczny i oświatowy, jeden z najwybitniejszych przedstawicieli polskiego oświecenia, prekursor badań terenowych i turystyki górskiej, mąż stanu.
Edukacja:
Gdy był jeszcze młody uczył się w szkole parafialnej w swoim ojczystym mieście, potem w poznańskiej szkole średniej następnie w seminarium duchownym, które ukończył święceniami kapłańskimi na przełomie lat 1778-1779. W 1779 r. wyjechał na studia zagraniczne do College Royal w Paryżu, gdzie poświęcił się głównie naukom przyrodniczym i fizycznym. Poznał tam bardzo głośnego, jak na owe czasy, filozofa Buffona, autora wielotomowej „Historii naturalnej” oraz „Epoki natury”, dzieła przedstawiającego ewolucyjny tok dziejów świata. Po powrocie do kraju w 1781 r. Staszic został wychowawcą synów popularnego w Polsce patrioty, Andrzeja Zamoyskiego. Wpłynęło to bardzo na jego światopogląd, ponieważ do tej pory interesowały go tylko sprawy czysto naukowe, a teraz stał się bardzo wrażliwy na aspekty polityczne. W 1787 r. wydał książkę pt. ,,Uwagi nad życiem Jana Zamoyskiego”, a w 1890 ,,Przestrogi dla Polski”. W tym samym roku wyruszył w podróż do Włoch, podczas której powstał ,,Dziennik podróży”.
im. Stanisława Staszica w Stąporkowie
Zespół Szkół
Ponadpodstawowych
ZESPÓŁ SZKOŁ PONADPODSTAWOWYCH
IM. STANISŁAWA STASZICA W STĄPORKOWIE